Energia odnawialna od ponad dwóch lat jest na ustach każdego, kto choć trochę interesuje się rynkiem kapitałowym. O Columbus Energy słyszał dziś chyba każdy inwestor, wielu inwestorów próbuje przewidzieć działania ustawodawcy oraz politykę klimatyczną w najbliższej przyszłości. Sektor fotowoltaiki jest najszybciej rosnącym segmentem sektora energetycznego – i stanowi absolutną czołówkę wszystkich sektorów gospodarki. Nic dziwnego, że popularność tematyki OZE rośnie także na GPW, gdzie spółki z roku na rok wyceniane są z coraz wyższymi premiami.
Dziś pod lupę weźmiemy przedsiębiorstwa funkcjonujące w obszarze energii odnawialnej oraz zastanowimy się, czy inwestor o niższej ekspozycji na ryzyko, szukający dobrej relacji zabezpieczenia kapitału do stóp zwrotu ma czego szukać w sektorze OZE.
Zobacz także: „Cała gra w energetyce toczy się o to, jaka będzie cena nośnika energii dla konsumenta" – relacja z 7. dnia Capital Market Week
Nowe czasy
Sygnatariusze Porozumienia Paryskiego, do których należy także Polska, jako państwo członkowskie Unii Europejskiej, zobowiązali się do powzięcia wszystkich środków koniecznych do obniżenia wzrostu przeciętnego poziomu temperatur na świecie. W długim terminie oznacza to dobrowolne przyjęcie ograniczeń emisji gazów cieplarnianych, ograniczenia konsumpcji i zapotrzebowania energetycznego oraz przekształcenie sektora energetycznego w taki sposób, aby docelowym efektem wszystkich działań było osiągnięcie neutralności klimatycznej.
Wiele z tych działań obecnie wydaje się ostatecznością, jednak należy zaznaczyć, iż Porozumienie Paryskie nie jest jedynym aktem zobowiązującym Polskę do podjęcia działań mających zapewnić nam neutralność klimatyczną – wszak jednym z założeń przyświecających obecnej polityce Unii Europejskiej jest osiągnięcie właśnie tego celu do 2050 roku. Nie zapominajmy, że Polska rozliczana jest z tego jak wywiązuje się z realizowania szczebli procentowego udziału energii ze źródeł odnawialnych w końcowym zużyciu energii brutto. Obecnie prawdopodobnie nie uda nam się osiągnąć 15% udziału energii ze źródeł odnawialnych – to może oznaczać dodatkowe środki, ale też wyższą presję, ponieważ 2030, czyli rok bardzo poważnych rozliczeń, zbliża się nieubłaganie.
Aby ocenić, jak ma się ten sektor z punktu widzenia inwestora, postanowiliśmy przeprowadzić analizę finansową spółek, które działają w sektorze odnawialnych źródeł energii. Pod lupę wzięliśmy spółki związane z rynkiem OZE z GPW i NewConnect. Na wstępie zaznaczamy, że działalność związana z odnawialnymi źródłami energii nie musi być podstawową działalnością spółki – wystarczy, że spółka prowadzi realne działania na rynku OZE, w które już zainwestowano istotny kapitał (więcej informacji o działalnościach przedsiębiorstw określiliśmy w ich profilach, ponieważ dla wielu spółek energia odnawialna jest podstawową działalnością, a dla innych tylko dodatkową).
Obserwując omawiany sektor, nietrudno jest zauważyć analogie do bańki internetowej, gdy spółki ogłaszające podjęcie działalność w Internecie z miejsca odnotowywały nawet kilkudziesięcioprocentowe wzrosty cen – podobną sytuację można było obserwować na akcjach przedsiębiorstwa „Ciasteczka z Krakowa”, gdy to ogłosiło działalność na rynku OZE. Tego typu ekstrema skłaniają do szczególnej ostrożności, dlatego omawiane przedsiębiorstwa przeanalizujemy pod względem fundamentalnym.
Zobacz także: Grupa UNIMOT inwestuje w farmy fotowoltaiczne
Analiza spółek z branży odnawialnych źródeł energii
Aby zestandaryzować analizę i zmniejszyć prawdopodobieństwo popełnienia błędów, dane do analizy pobraliśmy z bazy danych Thomson Reuters Eikon. Niektóre popularne spółki, głównie ze względu na małą kapitalizację lub krótką historię sprawozdawczą/rynkową, nie figurowały w bazie danych, przez co poniższej analizy nie można określić mianem wyczerpującej, jednak zróżnicowanie spółek pozwala na podjęcie tematu z odpowiednią rzetelnością. Można określić, że jest to badanie wybranych spółek z sektora, które są odpowiednio reprezentatywne, a nie całego sektora OZE na GPW i NewConnect.
Ze względu na spójność wyników pominęliśmy także blue-chipy tworzące indeks WIG-Energia, których główna działalność jest bardzo oddalona od OZE – przynajmniej obecnie, a przekształcenie się nie jest dla nich tak łatwe i szybkie (choć nie wykluczamy, że i taka analiza pojawi się wkrótce na Strefie Inwestorów). Stworzone przez nas badanie opiera się na spółkach, które nie tylko wiążą przyszłość z OZE, ale już teraz na odnawialne źródła energii bardzo mocno stawiają, widząc w nich istotny sektor w działalności firmy. Brak danych w bazie Thomson Reuters Eikon dotyczy spółek: Ekopol Górnośląski Holding, Tech Invest Group (przyszłej Erato Energy Group), Termo 2 Power oraz Foto Volt Eko Energia. Warto także nadmienić, iż spółka DB Energy jako jedyna została oceniona na podstawie danych za 2020 rok, które widnieją już w systemie (rok obrotowy spółki to 01.07-30.06). Dane dla spółki 01Cyberaton są widoczne jedynie dla lat 2015-2017, w związku z czym rzetelna analiza jest w tym przypadku niemożliwa.
Chcemy także zaznaczyć, że dane analizujemy ze znacznym opóźnieniem, bo niemal rocznym, co warto mieć na uwadze – oczywiście zaktualizujemy badanie, gdy tylko pojawią się dane za 2020 rok, ponieważ przeprowadzenie analizy na danych kwartalnych może doprowadzić do pominięcia istotnych, z punktu widzenia spółek, informacji. Po prostu miejmy na uwadze, iż jest to analiza z punktu widzenia inwestora długoterminowego (nie spekulanta) z wyższą, niż przeciętna, ekspozycją na ryzyko. Opóźnienie to nie powinno jednak istotnie wpłynąć na sytuację fundamentalną spółek – a na pewno nie wpływa na potencjał do realizowania zysków w długim terminie – dlatego ewentualnych korekt należy dokonywać jedynie w relacji do ceny, która w 2020 roku cechowała się dużą zmiennością. Kondycja fundamentalna jest cechą spółki oraz efektywności jej zarządzania, przez powinna być w miarę stała, a atrakcyjność cenowa dla każdego inwestora oznacza coś innego.
Analizę kluczowych wskaźników finansowych spółek z GPW i NewConnect działających w obszarze OZE
| Rynek | Profil | P/E | Trailing; P/E (3 lata) | EPS | Średni; EPS (3 ostatnie lata) | Wzrost; EPS (2017 vs 2019) | P/E/G | Trailing P/E/G | P/BV | EV/EBITDA | EV/EBITDA (śr. 3 lata) | ROE | ROE (śr. 3 lata) | ROA | ROA (śr. 3 lata | ROIC | ROIC (śr. 3 lata | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Biomass energy project | New Connect | Spółka posiada i prowadzi plantacje roślin energetycznych. Koncentruje się na badaniach nowych gatunków roślin oraz rozwoju technologii ich uprawy i rozmnażania. Spółka oferuje na wynajem rowery elektryczne i motocykle za pośrednictwem strony internetowej. | 103,74 | 61,20 | 0,01 | 0,01 | -50,00% | -2,07 | -1,22 | 2,83 | 95,70 | 56,19 | 2,76% | 2,91% | 2,02% | 1,93% | 2,60% | 2,63% |
| Columbus Energy | New Connect | Spółka zajmuje się dostarczaniem kompleksowych usług z zakresu instalacji OZE. Oprócz dostarczania instalacji fotowoltaicznych, od 2020 roku zajmuje się sprzedażą i montażem pomp ciepła oraz magazynów energii. | 47,25 | 53,55 | 0,30 | 0,12 | 900,00% | 0,05 | 0,06 | 17,65 | 28,65 | 28,33 | 49,44% | 20,50% | 12,93% | 6,29% | 27,50% | 12% |
| ELQ | New Connect | Spółka świadczy usługi doradztwa publicznego i relacji inwestorskich dla przedsiębiorstw, prowadzi działalność głównie w zakresie internetu, wydawnictw i marketingu. Spółka świadczy usługi środowiskowe, takie jak gospodarka odpadami oraz produkuje sprzęt medyczny, prowadzi również sprzedaż hurtową preparatów farmaceutycznych. ELQ produkuje stacje transformatorowe i punkty rozdzielcze SN, farmy fotowoltaiczne i wiatrowe. W planach jest ekspansja na rynek magazynowania energii i elektromobilności. | 100,62 | 100,62 | 0,02 | 0,00 | -300,00% | -0,34 | -0,34 | 55,43 | 75,97 | 25,32 | 63,04% | 5,92% | 12,17% | 0,51% | 35,50% | 3,77% |
| Figene | New Connect | Spółka działa w sektorze energii odnawialnej. Spółka koncentruje się na rozwoju projektów związanych z farmami wiatrowymi i technologią fotowoltaiczną. Celem Spółki jest budowa portfela farm wiatrowych o mocy 500 megawatów (MW), a także rozwój centrów magazynowania energii. | - | - | 0,00 | -0,02 | - | - | - | 2,13 | - | 453,35 | -0,38% | -0,96% | 0,35% | -0,89% | -0,40% | -2,90% |
| G-energy | New Connect | Głównym obszarem działalności firmy jest sektor energetyczny. ze szczególnym uwzględnieniem usług w sektorze gazowym. Spółka podjęła działania na rynku energii alternatywnej oraz w usług dla podmiotów działających w segmencie gazowniczym. | 28,79 | 16,56 | 0,02 | 0,01 | 200,00% | 0,14 | 0,08 | 4,18 | 14,31 | 15,43 | 20,62% | 14,92% | 10,49% | 8,08% | 19,00% | 14,37% |
| Novavis | New Connect | Podstawą działalności firmy jest budowa własnych, średnich oraz dużych instalacji fotowoltaicznych na gruncie oraz powierzchniach dachowych. Posiadanie własnych zasobów energetycznych pozwala osiągać przychody z produkcji energii, a także umożliwia udział w tworzonym w Polsce rynku energii ze źródeł odnawialnych. Spółka zajmuje się również projektowaniem, budową oraz serwisem posprzedażowym instalacji fotowoltaicznych. Sprzedaż na platformie VOOLT. | 16,74 | 23,76 | 0,46 | 0,18 | 1433,33% | 0,01 | 0,02 | 5,91 | 15,16 | 20,38 | 42,97% | 17,36% | 35,69% | 14,36% | 45,00% | 18,10% |
| Photon Energy | New Connect | Photon Energy NV jest globalnym dostawcą energii słonecznej. Dostarcza rozwiązania energetyczne od koncepcji do realizacji. Działa w 10 krajach na dwóch kontynentach. Uruchomiła już 50 MW elektrowni słonecznych w 5 krajach. | - | 41,33 | -0,01 | -0,01 | 100,00% | - | 0,41 | 1,52 | 7,33 | 10,52 | -2,02% | -1,09% | -0,59% | -0,33% | - | - |
| Sunex | GPW | Spółka działająca w branży komponentów i urządzeń elektrycznych. Spółka jest producentem rozwiązań z branży techniki solarnej. Sunex SA oferuje różnorodne produkty, takie jak pompy ciepła, kolektory słoneczne, zestawy montażowe, zestawy przyłączeniowe, zbiorniki, regulatory, itp. Spółka organizuje szkolenia dla instalatorów z zakresu budowy, eksploatacji oraz doboru odpowiednich systemów solarnych. Działa na arenie międzynarodowej. | 10,04 | 11,85 | 0,17 | 0,14 | 325,00% | 0,03 | 0,04 | 1,33 | 7,78 | 6,60 | 14,06% | 8,02% | 6,35% | 3,85% | 10,40% | 6,03% |
| ML System | GPW | Spółka pecjalizuje się w projektowaniu i wdrażaniu zintegrowanych systemów opartych na technologiach ogniw fotowoltaicznych, w tym zintegrowanych z budynkami, służących do pozyskiwania energii elektrycznej z promieni słonecznych. | 42,63 | 33,85 | 0,61 | 1,07 | -58,50% | -0,73 | -0,58 | 1,91 | 12,87 | 12,33 | 4,55% | 11,65% | 1,75% | 3,56% | 2,30% | 4,97% |
| DB Energy | New Connect | Spółka świadcząca usługi doradztwa środowiskowego. Spółka przeprowadza audyty efektywności energetycznej dla klientów biznesowych, których celem jest zmniejszenie zużycia energii. Spółka koordynuje takie projekty jak optymalizacja i wymiana maszyn przemysłowych, zastosowanie i montaż urządzeń elektrycznych oraz prace modernizacyjne. | 29,77 | 29,77 | 1,01 | 0,54 | 215,63% | 0,14 | 0,14 | 9,05 | 22,25 | 22,25 | 36,05% | 26,50% | 14,95% | 10,76% | 24,70% | 18,35 |
| Unimot | GPW | Jest niezależnym importerem paliw ciekłych i gazowych, który w swojej ofercie posiada: olej napędowy, gaz płynny, gaz ziemny, biopaliwa oraz energię elektryczną. Multienergetyczna oferta spółki obejmuje zarówno hurtową sprzedaż paliw dla klienta biznesowego, jak również sprzedaż detaliczną gazu propan–butan, gazu ziemnego oraz energii elektrycznej. Spółka weszła na rynek fotowoltaiki z ofertą sprzedaży i montażu instalacji – w przyszłości ma to być ważny segment spółki. | 7,32 | 6,85 | 7,37 | 3,35 | 175,00% | 0,04 | 0,04 | 0,93 | 11,11 | 9,31 | 27,81% | 14,10% | 9,29% | 4,01% | 25,50% | 11,73% |
| AVG | 42,99 | 37,93 | 0,91 | 0,49 | 294% | -0,30 | -0,14 | 9,35 | 29,11 | 60,00 | 23,54% | 10,89% | 9,58% | 4,74% | 19,21% | 190,57% | ||
| MEDIAN | 29,77 | 31,81 | 0,17 | 0,12 | 188% | 0,03 | 0,04 | 2,83 | 14,74 | 20,38 | 20,62% | 11,65% | 9,29% | 3,85% | 21,85% | 8,88% |
| Net Profit Margin | Net Profit Margin (śr. 3 lata) | Gross Profit Margin | Gross Profit Margin (śr. 3 lata) | CR | % LT Debt to Total Capital | Asset/Equity | Debt/Equity | Reinvestment Rate | Reinvestment Rate (śr. 3 lata ) | Średnia dywidenda za okres 3 lat | Kapitalizacja (mln) | Wzrost kapitalizacji RDR | Free Float | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Biomass energy project | 26,80% | 22,03% | 39,70% | 40,30% | 2,76 | 2,20% | 1,42 | 0,03 | 2,76% | 2,91% | 0% | 57,44 PLN | 30,94% | 62,41% |
| Columbus Energy | 5,70% | 4,07% | 17,20% | 15,53% | 1,62 | 37,10% | 4,36 | 1,18 | 49,44% | 20,50% | 0% | 574,81 PLN | 816,13% | 12,67% |
| ELQ | 7,20% | -6,33% | 20,50% | 20,57% | 1,43 | 33,40% | 4,44 | 0,63 | 63,04% | 5,92% | 0% | 276,00 PLN | 2023,08% | 5,00% |
| Figene | -84,30% | -919,93% | 44,10% | 62,53% | 1,81 | 5,90% | 1,09 | 0,08 | 0,38% | -0,96% | 0% | 541,82 PLN | 8738,82% | 40,30% |
| G-energy | 14,20% | 16,40% | 31,60% | 41,13% | 1,52 | 9,50% | 1,71 | 0,20 | 20,62% | 14,92% | 0% | 51,90 PLN | 903,87% | 29,94% |
| Novavis | 31,20% | 18,17% | 65,70% | 66,97% | 5,37 | 4,10% | 1,31 | 0,04 | 42,97% | 17,36% | 0% | 64,43 PLN | 571,05% | 17,89% |
| Photon Energy | -2,40% | -1,53% | 51,20% | 63,57% | 2,57 | 47,50% | 3,65 | 1,09 | -2,02% | -1,09% | 0% | 57,52 PLN | 162,67% | 14,33% |
| Sunex | 5,60% | 3,33% | 17,80% | 15,67% | 0,95 | 14,90% | 2,38 | 0,81 | 12,42% | 6,93% | 1% | 34,90 PLN | 110,78% | 24,74% |
| ML System | 3,70% | 6,50% | 12,80% | 16,90% | 1,52 | 26,00% | 2,79 | 0,62 | 3,07% | 11,16% | 0% | 147,47 PLN | -6,62% | 37,30% |
| DB Energy | 12,50% | 8,85% | 26,60% | 21,90% | 2,77 | - | 2,09 | - | 36,05% | 26,50% | 0% | 91,23 PLN | - | 21,93% |
| Unimot | 1,30% | 0,60% | 4,20% | 4,43% | 1,45 | 2,80% | 2,78 | 0,90 | 20,38% | 8,39% | 5% | 228,72 PLN | 250,50% | 36,44% |
| 1,95% | -77,08% | 30,13% | 33,59% | 2,16 | 18,34% | 2,55 | 0,56 | 22,65% | 10,23% | 0,53% | 193,29 | 1360,12% | ||
| 5,70% | 4,07% | 26,60% | 21,90% | 1,62 | 12,20% | 2,38 | 0,63 | 20,38% | 8,39% | 0,00% | 91,23 | 410,78% |
Wnioski z analizy
Na pierwszy rzut oka widać, że tak dynamicznie rozwijający się sektor jeszcze w 2020 roku mógł poszczycić się całkiem niezłymi wskaźnikami fundamentalnymi – pozytywnymi przede wszystkim w relacji wzrostu zysków na akcję (liczonych bez dywidend, dla lat 2017 i 2019) oraz mnożnika ceny do zysków, co przejawia się w bardzo niskim P/E/G, czyli autorskim wskaźniku Petera Lyncha, który jeszcze na Strefie Inwestorów omówimy.
W skrócie – sektor na przestrzeni ostatnich lat rósł niezwykle szybko, a fakt ten prawdopodobnie nie jest jeszcze w pełni odzwierciedlony w cenach, ponieważ wskaźniki P/E odbiegają od ostatnich procentowych wzrostów zysków na akcje. Rynek jednak dyskontuje przyszłość, a tempo wzrostów na pewno w przyszłości zmaleje, choć w mojej ocenie inwestorzy zakładają trochę zbyt czarny scenariusz. Warto także nadmienić, że na tle analizowanych spółek bardzo pozytywnie wypadają przedsiębiorstwa zajmujące się audytem energetycznym – może w przyszłości zostaną czarnymi końmi sektora?
W kontekście długu jest bardzo dobrze, jedynie dwie lub trzy spółki mogą budzić pewne obawy w kontekście finansowania swojej działalności. Średnia marża brutto dla omawianych spółek to ponad 30%, a aż 3 przedsiębiorstwa podwoiły ją średnio w 3 ostatnich latach. Marża netto nie wygląda już jednak tak ciekawie, jednak na ten wskaźnik, przy omawianiu młodych spółek, można delikatnie przymknąć oko – szczególnie, że dla aż 4 firm przekracza ona 12%.
Większość wskaźników negatywnie odbiega od średnich z ostatnich 3 lat, co może budzić pewne obawy w kontekście utrzymania podobnego poziomu wzrostów w przyszłości – szczególnie, że rynek OZE będzie coraz bardziej konkurencyjny, co w długim terminie powinno doprowadzić do spadków rentowności. No właśnie – rentowności dla przedsiębiorstw: Columbus Energy, G-Energy, Novavis, DB–Energy oraz UNIMOT są naprawdę imponujące. W tyle zostają: Biomass Energy Project, Figene, Photon Energy oraz ML System, chociaż niższe rentowności w przynajmniej dwóch wymienionych przypadkach wynikają z modelu biznesowego. Nikogo chyba nie dziwią wysokie mnożniki ceny do wartości księgowej – w sektorze OZE jest to obecnie standard. Jak już zaznaczyliśmy, wzrosty EPS w trzech ostatnich latach są naprawdę imponujące i w dużej mierze uzasadniają ostatnie wzrosty cen. Ceny są tu aspektem kluczowym – ostatni rok sprawił, że temat OZE trafił na świeczniki wielu inwestorów, co spowodowało olbrzymie wzrosty cen akcji. Wzrosty te ostatnio wyhamowały, a ceny się ustabilizowały, co wskazuje także trend boczny na kursach większości z omawianych podmiotów. Obecnie status quo powoli zaczyna się zmieniać. Na dzień dzisiejszy (28.12.2020) akcje spółki Novavis rosną o 12,5% (podczas gdy przed okresem świątecznym wzrosty zamknęły się powyżej 7%), Columbus Energy drożeje o ponad 11%, a G-Energy o ponad 6% (zaznaczmy, że są to spółki, które w powyższej analizie wypadają bardzo pozytywnie).
Perspektywy dla sektora odnawialnych źródeł energii na GPW i NewConnect
Jak widać, nawet teraz na rynku OZE można znaleźć spółki, które należy określić jako atrakcyjne w relacji potencjału wzrostowego do fundamentalnych wskaźników. Oczywiście nastawienie rynku należy zaktualizować o olbrzymie wzrosty cen akcji obserwowane w połowie 2020 roku, przez co obecna sytuacja może mieć niewiele wspólnego z fundamentami. Obserwacje te należy jednak zaktualizować o jeden czynnik – potencjał wzrostowy sektora OZE, który, zgodnie obecnymi prognozami, jest przeogromny, w związku z czym sektor ten wyceniany jest obecnie z ogromną premią wynikającą nie tylko z obecnych trendów i działań organów legislacyjnych, ale także z potencjalnych przyszłych wzrostów.
Wzrosty te, zgodnie z wszelkimi oczekiwaniami, powinny być zadowalające nawet dla najbardziej wybrednych inwestorów, dlatego, jeśli tylko nie przeszkadzają nam wskaźniki ceny do zysku wyższe niż przeciętne rynkowe, powinniśmy szczegółowo obserwować rynek odnawialnych źródeł energii. Wiele wskazuje na to, że w przyszłych latach dużo będzie się tu działo. Oczywiście w parze z wysokimi stopami zwrotu idzie wysoki poziom ryzyka – jest to branża niezwykle podatna na zmiany prawne oraz zmiany polityki fiskalnej (nawet dziś duża część wzrostu wynika z programu „Mój Prąd”). Nie możemy zapomnieć jak wielkie spustoszenie na rynku wiatraków wywołała „Ustawa odległościowa” oraz nagły zwrot rządu przeciwko energii wiatrowej. Są to ryzyka, które każdy inwestor powinien mieć z tyłu głowy.
