Według raportu AMRON-SARFiN, w 2021 roku podpisano ponad 256 tys. umów na kredyt hipoteczny i tylko 15,7 tys. z nich dotyczyło stałego oprocentowania. Problem mają kredytobiorcy ze zmiennym oprocentowaniem, ze względu na systematyczne podwyżki stóp procentowych w Polsce, które rozpoczęły się jesienią zeszłego roku.
Stopa referencyjna w Polsce jest już na poziomie 3,50%, po ostatniej podwyżce przez Radę Polityki Pieniężnej. Była to 6. z rzędu podwyżka, a to nie było ostatnie słowo banku centralnego. Sygnał jest jasny: stopy procentowe będą rosnąć, dopóki nie zostanie ustabilizowana inflacja w kraju. Według danych za luty, wskaźnik CPI wyniósł 8,5%. Jednak był to tylko chwilowy hamulec dla wzrostu cen, ponieważ trwająca wojna w Ukrainie nie pozostanie bez wpływu na kształtowanie się inflacji w kolejnych miesiącach. Dość nieskuteczne może być działanie wprowadzonych tarcz antyinflacyjnych przez rząd.
Zobacz także: Znacząca podwyżka stóp procentowych na dzisiejszym posiedzeniu. RPP próbuje umocnić złotego
Za podwyżkami stóp procentowych kryje się również wzrost stawek WIBOR 3M oraz 6M, które determinują poziom oprocentowania kredytów hipotecznych. W reakcji na rosnące stopy w Polsce, Urząd Komisji Nadzoru Finansowego zalecił bankom zaostrzenie kryteriów oceny zdolności kredytowej. Co więcej, UKNF spodziewa się wzrostu stóp procentowych nawet do poziomu 7,75%, natomiast ekonomiści szacują wzrost w najbliższych miesiącach do co najmniej 5%. Kredytobiorcom z miesiąca na miesiąc rośnie rata kredytu, a osoby w najtrudniejszej sytuacji mogą skorzystać z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców.
Polacy zaciągają głównie kredyty ze zmiennym oprocentowaniem. W 2021 r. na zawartych 256 456 umów o #kredythipoteczny jedynie 15 781 dotyczyło zobowiązania z okresowo stałą stopą procentową. Stanowi to zaledwie 6%. wszystkich umów podpisanych w 2021r.
— Marcin Opacki (@MarcinOpacki) March 19, 2022
Żródło: Raport AMRON-SARFiN
Zobacz także: Banki zaczynają reagować na pismo KNF w sprawie kredytów hipotecznych. BNP Paribas wprowadza do oferty kredyt hipoteczny ze stałym oprocentowaniem na 10 lat
Polacy wybrali zmienne oprocentowanie
Przez ponad rok w Polsce stopa referencyjna była na poziomie 0,1%. Wcześniej poziom stóp procentowych utrzymywał się na stabilnym poziomie, a tym samym oferta kredytów hipotecznych ze zmiennym oprocentowaniem była dość optymistycznym scenariuszem. Oczywistym zagrożeniem była możliwość podwyżki stóp w przyszłości, jednak raczej nie spodziewano się, że nastąpi to tak szybko i będzie się odbywać w błyskawicznym tempie. Już nie tylko poziom inflacji w kraju, ale również trwająca wojna w Ukrainie determinuje politykę pieniężną NBP.
Jak wynika z raportu AMRON-SARFiN, aż 94% kredytów zaciągniętych w 2021 roku obejmowało zmienne oprocentowanie, natomiast cykl podwyżek stóp procentowych rozpoczął się w październiku ub.r. Teraz banki coraz chętniej oferują kredyty ze stałym oprocentowaniem, choć wcześniej trudno było o taką umowę. Jeszcze ostatnio pisaliśmy o tym, że bank BNP Paribas wprowadza pierwszą ofertę kredytu mieszkaniowego, ze stałym oprocentowaniem 6,3% na 10 lat.
Wielu ekonomistów w sytuacji na rynku kredytowym z 2021 roku widzi dużą analogię do roku 2008 roku kiedy Polacy masowo zaciągnęli kredyty we franku szwajcarskim z którymi do dziś mają problem i o które w sądach toczą się obecnie zacięte boje prawne.
Notowania CHFPLN (góra) vs WIBOR 6M (dół) lata 2006 - 2022
„W obliczu rosnącej inflacji i stóp procentowych wzrosło także zainteresowanie klientów kredytami z okresowo stałą stopą procentową. W całym roku 2021 takich umów podpisano 15 781, z czego 12 842 umów dotyczyło nowo udzielonych kredytów (5% portfela nowych umów), a 2 939 to aneksy zmieniające stopę procentową obsługiwanych kredytów. Jak zauważają eksperci Centrum AMRON, banki zaczęły oferować takie kredyty już w roku 2020, stąd na koniec roku 2021 w ich portfelach czynnych było ponad 30 tys. kredytów o stałej stopie o łącznej wartości przekraczającej 7,1 mld złotych i można oczekiwać, że w kolejnych okresach zobaczymy przyrosty w tej kategorii wierzytelności” – czytamy w podsumowaniu raportu AMRON-SARFiN.
Scenariusz dla kredytobiorców ze zmiennym oprocentowaniem przestaje być optymistyczny. Prezes NBP Adam Glapiński zapewniał podczas konferencji prasowej, że cykl podwyżek stóp procentowych będzie trwać. Ekonomiści szacują, że tylko w ciągu kilku miesięcy stopa referencyjna znajdzie się na poziomie 5%.
„RPP jest w cyklu podwyżek i będzie chciała przez pewien czas sprawiać wrażenie jeszcze bardziej jastrzębiej, niż jest (tak właśnie robią banki centralne i to się nazywa kanał komunikacji). W krótkim terminie oznacza to determinację do podwyżek stóp procentowych do takiej wysokości "jak będzie trzeba". Operacyjnie prognozujemy, że skończy się to w okolicach 5-5,5%. Ten pułap zostanie osiągnięty dość szybko” – napisali ekonomiści mBanku.
Negatywny scenariusz kreśli również UKNF, który spodziewa się łącznej podwyżki stóp procentowych o 500 pb, do poziomu bliskiego 8%. Poniżej tylko przypomnienie stanowiska urzędu z początku marca, które zostało rozesłane do banków.
ZDOLNOŚĆ KREDYTOWA OSTRO W DÓL.
— Tomek Narkun (@NarkunTomasz) March 7, 2022
Nowe stanowisko UKNF ws. ograniczenia poziomu ryzyka kredytowego:
- liczenie zdolności przy założeniu wzrostu stóp o 5 p.p
- przyjmowanie wyższych kosztów utrzymania gosp.dom. przy ocenie zdolności
Przyznam, że bardzo mocne posunięcie! pic.twitter.com/AjXKisuXxs
Co dalej z ratami kredytów?
Wraz z podwyżkami stóp procentowych, będą rosły stawki WIBOR 3M oraz 6M, które decydują o oprocentowaniu kredytów. Obecnie stawka trzymiesięczna jest na poziomie 4,40%, natomiast sześciomiesięczna to już 4,77%. Pytanie czy z pomocą może przyjść Fundusz Wsparcia Kredytobiorców? Tak, jeżeli jesteś w trudnej sytuacji finansowej.
Stawki WIBOR 3M i 6M
Jak jest definiowana trudna sytuacja finansowa? Należy spełnić co najmniej jeden z warunków, jak chociażby wzrost raty kredytu, przez co wynosi ona 50% dochodów twojego gospodarstwa domowego. Pomoc może być oferowana w formie dofinansowania rat bądź pożyczki na spłatę zadłużenia.
